توکل: معنی توکل این نیست که تصمیمی را به اجرا بگذارد که مقدمات آن خام است.

و در بیان مشروح تر: در فرهنگ عامه معمولاً توکل را در جائی به کار می برند که مقدمات تصمیم خام باشد؛ بالجمله یا فی الجمله بر عنصر اَلاّ بختگی مبتنی باشد. و به اصطلاح تصمیم به جای اندیشه و عقلانیت، به شانس» متکی باشد. اما از نظر اسلام هر اقدام غیر عقلانی گناه است و توکل پس از طی مقدمات عقلانی است.

 ترس یکی از انگیزش های روح غریزه است و هیچ غریزه ای از غرایز بیهوده و غیر لازم و منفی نیست به شرط این که تحت مدیریت روح فطرت جهتمند شده و جاری شوند. ترس از سرانجام یک کار است که انسان را وادار به اندیشه، تعقل و دور اندیشی می کند، اگر ترس نباشد کارهای انسان بی مهابا و تهور آمیز می گردد.[1]

توکّل آری، اما تهوّر نه.[2]

و: احتیاط آری، اما نباید معارض قاطعیت باشد.

لیکن انسان موجودی است که در روشن ترین تصمیمات نیز نیازمند یک تکیه گاه است، چون همان طور که گفته شد، ترس یکی از غرایز اصلی انسان است و نگرانی همزاد بشر است.

جریان جهان در دست هیچ کسی نیست، همیشه احتمال شکست هست حتی در روشن ترین، عقلانی ترین و پخته ترین تصمیم ها. و انسان اگر این حقیقت و واقعیت را در تصمیمات خود نداند، دستکم به طور ناخودآگاه همیشه آن را احساس می کند.

و با بیان دیگر: انسان همیشه و همواره از تنهایی می ترسد؛ توکل او را از این تنهایی می رهاند و او را به نیروی عظیمی به نام لطف خدا» متکی می کند. و صد البته خدا بهترین یار و همراه و کمک کننده است و توکل صرفاً پرکنندۀ یک خلأ روانی نیست. حدود 40 آیه در قرآن دربارۀ توکل آمده با صمیمی ترین بیان ها و زیباترین تعبیرها که اگر بنده توکل کند خداوند او را تنها نمی گذارد، در همین آیه به کلمه یُحبُّ» که خدا را دوست و یار و همدم فرد توکل کننده معرفی می کند، دقت کنید.

نکته: پس از توصیه به م، در مقام تصمیم، توکل را می آورد. این یعنی نباید تصمیم مدیر مشترک میان او و برخی اعضا، و یا همۀ اعضای گروه باشد. بل او تنها تصمیم بگیرد و آن احساس تنهایی را با توکل پر کند.

حدیث: از امام صادق (علیه السلام): مَنْ أُعْطِيَ ثَلَاثاً لَمْ يُمْنَعْ ثَلَاثاً مَنْ أُعْطِيَ الدُّعَاءَ أُعْطِيَ الْإِجَابَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ الشُّكْرَ أُعْطِيَ اِّيَادَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ التَّوَكُّلَ أُعْطِيَ الْكِفَايَةَ ثُمَّ قَالَ أَ تَلَوْتَ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ وَ قَالَ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ قَالَ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ»:[3] کسی که سه چیز به او داده شود، از سه چیز محروم نمی گردد: کسی که توفیق دعا به او داده شود، اجابت آن نیز به او داده می شود. و کسی که خصلت شکرگزاری به او داده شود، افزایش نعمت نیز برایش داده می شود، و کسی که توفیق توکل داشته باشد، کفایت خدا به او می رسد (= خداوند یاری اش می کند). سپس فرمود: کتاب خداوند عزیز و جلیل را خوانده ای؟ آن جا که می گوید: هر کس به خدا توکل کند، خداوند برایش کفایت می کند». و آن جا که می گوید: اگر شکرگزار باشید نعمتم را بر شما افزون می کنم»، و آن آیه که می گوید: مرا بخوانید خواستۀ تان را اجابت می کنم».

توضیح: در هر سه (توکل، دعا و شکر) مراد عناصر روان شناختی و شخصیت شناختی است؛ یعنی اگر کسی این خصایل روانی و شخصیتی را داشته باشد، این نتایج را خواهد داشت. مراد یک شکر گوئی موردی» که مثلاً گاهی هم یادی از شکر بکند، نیست گرچه این گونه شکر نیز بی فایده نیست. و همچنین است توکل و دعا.

و احادیث فراوان دیگر دربارۀ توکل که خود گستره ای از انسان شناسی و دیگر علوم انسانی را به همراه دارد.

اسلام و مبانی مدیریت،ص259-262

 

[1] اصل ترس، بیماری شخصیتی نیست، جُبن» و بزدلی بیماری است.

[2] در مقدمۀ هجدهم، شرحی دربارۀ ریسک و توکل، گذشت.

[3] کافی (اصول) ج 2 ص 65 ط دار الاضواء.- و آیه ها به ترتیب: آیۀ 3 سورۀ طلاق. آیۀ 7 سورۀ ابراهیم. آیۀ 60 سورۀ مؤمن.

معنی توکل

توکل ,انسان ,أُعْطِيَ ,کسی ,وَ ,کند ,به او ,است و ,کسی که ,او داده ,که می

مشخصات

آخرین مطالب این وبلاگ

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

علمی،فرهنگی،تاریخی،طنز،تفریحی،جامعه شناسی،دانستنی ها رازها و نکات زیبایی ... تکست مدیا گروه آموزشی درس فرهنگ وهنر استان سمنان نگاهي بر اصول منطق و اخبار مرتبط فروشگاه اینترنتی قاصدک طلایی ایده کلیپ بانک لینک های دانلود فیلم ، دانلود سریال و دانلود آهنگ میباشد. مشق نویس هوای تو